Energierenovatie verplichten bij aankoop van een nieuwe woning?
VCB wil energierenovatie verplichten bij de aankoop van een nieuwe woning. Comfortabel Wonen vindt deze verplichting geen goed idee. We staan uiteraard 100% achter het belang van energetische renovatie, maar we vinden dat elke huiseigenaar dit op eigen tempo moet kunnen verwezenlijken, eventueel in verschillende fasen. Zoniet zal het voor een grote groep particulieren opnieuw onmogelijk worden om ooit een eigen woning aan te kopen.
Het doel zit goed, de middelen niet.
Er zijn talrijke argumenten om woningen energetisch optimaal te bouwen of te verbouwen. In de eerste plaats in het belang van de eigenaar zelf: minder energieverbruik, een gezonder woonklimaat, een aangenamer woonklimaat, een waardeverhoging van de woning op de verkoop- of de huurmarkt. Verder schreeuwt het leefmilieu ook om minder gebruik van fossiele brandstoffen en over te schakelen op hernieuwbare energiebronnen en waterrecuperatie.
Beleidsmakers, zowel op Europees als op Vlaams niveau hebben met dit doel voor ogen al heel wat middelen in het leven geroepen. Het lijkt er echter op dat deze middelen hun doel steeds deels voorbij lijken te schieten –meestal door overregularisering die ontmoedigend of verlammend werkt.
EPC: een gemiste kans door een ‘fixed mindset’
Bijvoorbeeld: in 2008 Is het verplichte EPC-attest ingevoerd bij verkoop of verhuur van woningen. De bedoeling was enerzijds om voor elke woning te bepalen in welke mate ze tegemoet komt aan energetische normen. Anderzijds was het de bedoeling dat dit EPC een adviserende functie zou hebben en mensen zou aanmoedigen om bepaalde investeringen in hun woning te doen.
Zo is het echter niet uitgedraaid: op een paar enkelingen na wordt het EPC-attest gezien als een noodzakelijk kwaad. Het document mist dan ook elke verwijzing naar de toekomst, het is louter een momentopname. De adviezen die er toch in terug te vinden zijn, missen dan weer een prioriteitenweergave. Een aspect als terugverdiendtijd, bijvoorbeeld: spouwmuurisolatie heeft een terugverdiendtijd van enkele jaren (3 tot 5 jaar), terwijl nieuwe ramen slechts een terugverdiendtijd van 12 tot 15 jaar hebben. Slechts weinig mensen zijn zich van zulke zaken bewust.
Conclusie: het EPC-attest is dus jammer genoeg voor eigenaars geen toekomstgericht of bruikbaar werkinstrument om mee aan de slag te gaan. Comfortabel Wonen streeft er naar bij EPC-verslagen in het kader van verhuring ook een adviserend aspect toe te voegen, indien de verhuurder hierom vraagt. In het kader van verkoop heeft de betrokken partij hier meestal geen baat meer bij.
EPB: van een gestroomlijnd plan naar een onlogisch kluwen
Ook het EPB-verhaal is geen echte successtory te noemen. Oorspronkelijk is het in het leven geroepen voor de normering van nieuwbouwwoningen. Een goede zaak: als je dan toch gaat bouwen, doe het dan goed. In een tweede fase is de EPB-regelgeving ook doorgetrokken naar elke renovatie die vergunningsplichtig is, en daar knelt het schoentje. Door een koppeling van bepaald aspecten uit de EPB-regelgeving komen we in het veld soms kafkaiaanse situaties tegen.
Bijvoorbeeld: Wie ramen laat vervangen is niet vergunningsplichtig. Maar als je het vervangen van ramen combineert met andere vergunningsplichtige werken, ben je plots verplicht om in alle ruimten waar ramen vervangen worden, ook ventilatie te voorzien. Uiteraard komt dit de woonkwaliteit te goede, maar budgettair en praktisch is niet iedereen hier klaar voor.
Op deze manier wordt verbouwen met een beperkt budget -of in verschillende fasen- ontmoedigd en voor sommige mensen zelfs onmogelijk. Hierdoor geraken zij niet weg uit de huurmarkt, die zich steeds verder van de verkoopmarkt lijkt te begeven. Blijft de kloof tussen huren en kopen overbrugbaar?
Einde van de Vlaamse dorpsziel?
Het huidige voorstel van VCB –energierenovatie meteen verplichten bij aankoop- is in hetzelfde bedje ziek. In sé goed bedoeld, uiteraard. Maar als dit voorstel goedgekeurd wordt, kan een particulier met een beperkt budget geen ‘koopje’ meer doen op de huizenmarkt om het later op eigen tempo op te knappen. Deze situatie werkt meteen in het voordeel van projectontwikkelaars, die systematisch oude woningen opkopen, afbreken en onmiddellijk vervangen door appartementen of clusterwoningen. Zij hebben hiervoor wel de nodige budgetten om alles in één fase aan te pakken. En dat is jammer voor het uiterlijk én voor de ziel van de Vlaamse dorps- en stadskernen.
Daarom streeft Comfortabel Wonen ernaar bij het opstellen van EPB-startverklaringen rekening te houden met uw wensen en budget, binnen het wettelijke kader. Omdat iedereen zijn steentje wel wil bijdragen, maar niet iedereen dat op hetzelfde tempo kan.
